ΣΑΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΣΤΗΝ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ
100 χρόνια μετά πως ζει ο ΣΑΜΙΩΤΗΣ ;
Από την υποτελειακη αυτονομια του τοτε, στην υποτελεια του σημερα
Ας κάνουμε μια ανάδρομη στην οικονομική αλλά και πνευματική ανάπτυξη του ΝΗΣΙΟΥ μας
Μετά το τέλος της επανάστασης του 1821 ( το 1832 ) οι εγγυήτριες δυνάμεις ΑΓΓΛΙΑ , ΡΩΣΙΑ , ΓΑΛΛΙΑ , αποφάσισαν να κηρύξουν την ΣΑΜΟ ηγεμονία με διοικητική υποτέλεια στην ΤΟΥΡΚΙΑ που είχε το προνόμιο να διορίζει τον ΗΓΕΜΟΝΑ ( ΧΡΙΣΤΙΑΝΟ ) αλλά φιλικά προσκείμενο προς αυτή και χρυσώνοντας το χάπι επέτρεψε στους ΣΑΜΙΩΤΕΣ αν δεν τους άρεσε να ζητούν την αντικατάσταση του άμεσα .
Πολλοί από αυτούς χαρακτηριστήκαν αυταρχικοί και δυνάστες αλλά από ποιον άραγε ; από τον λαό η από τους προύχοντες και κατέχοντες της εποχής ;
Μάλλον από τους δεύτερους που ανάλογα με τα δικά τους συμφέροντα έβαζαν τους φτωχούς μπροστά να απαιτούν την αλλαγή του ΗΓΕΜΟΝΑ
Απλοποιημένη αυτή η ανάλυση αλλά κάπως έτσι ήταν τότε το πολιτικό κλήμα ( αλλά μήπως κάπως έτσι δεν γίνετε και σήμερα ; )
Στον οικονομικό τομέα το νησί λόγο γεωγραφικής θέσης την εποχή εκείνη της έδινε προνόμια και την οικονομική αυτοτέλεια αλλά ήταν και ένας λόγος που συναίνεσαν οι ΕΓΓΥΗΤΕΣ να είναι αυτόνομο για τα δικά τους συμφέροντα γιατί δεν πρέπει να παραγνωρίσουμε ότι για πολλά χρόνια ήταν πολύ παραγωγικό σε αγροτικά προϊόντα όπως κρασί και λάδι αλλά και την αλιεία προϊόντα που είχαν μεγάλη αξία για αυτούς που τα εμπορευόταν όχι όμως και για τους παραγωγούς ( όμως και σήμερα το ίδιο δεν συμβαίνει ; )
Αργότερα αν και η αγροτική παράγωγη μεταλλάχτηκε από την αμπελοκαλλιέργεια στην καπνοπαραγωγή αλλά και την βυρσοδεψία που είχε πηγή την κτηνοτροφία του νησιού και αυτό το μαρτυράμε περιοχές όπως τα ταμπάκικα στο ΒΑΘΥ αλλά και τα βυρσοδεψία στο ΚΑΡΛΟΒΑΣΙ αδιάψευστη μαρτύρια τα ΑΡΧΟΝΤΙΚΑ της εποχής εκείνης
Μια οικονομική άνθηση που ξεκίνησε από την ΗΓΕΜΟΝΙΑ και διατηρήθηκε μέχρι λίγο μετά από την ΕΝΩΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ αλλά με φθίνουσα πορεία που μετά την ιταλική κατοχή έφτασε στο μηδέν .
Από τότε έως και σήμερα έχει διατηρηθεί η οικονομική παρακμή και μην μου πει κανείς ότι αναπτύχτηκε ο τουρισμός και έδωσε ζωή γιατί και αυτός σήμερα είναι ένα προϊόν που χάνει την άξια του σε αντίθεση με το αγροτικό προϊόν που ενώ το έχουμε εγκατάλειψη και υποβάθμιση είναι το μόνο που έχει σταθερότητα δυστυχώς όμως βλέπουμε ότι ακόμη και σήμερα οι πολιτικοί ΑΡΧΟΝΤΕΣ δεν κάνουν καμιά προσπάθεια να δώσουν άλλη πορεία στην οικονομία του τόπου και το προϊόν που μπορεί να παράγει .
Ένα σημαντικό μέσο για ανάπτυξη είναι οι συγκοινωνίες ΟΜΩΣ ΟΠΩΣ ΤΟΤΕ ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΜΕΝΕΣ ( βλέπε δρομολόγια πλοίων , αεροπλάνων , αλλά ακόμη και των εσωτερικών με τα λεωφορεία δεν έχει γίνει τίποτε με δρομολόγια όχι βάση των σημερινών αναγκών αλλά των αναγκών κάποιας άλλης εποχής )
Και αν δεν βλέπετε καμία διαφορά στο χθες και το σήμερα ας δούμε την παιδία και την εκπαίδευση τότε και τώρα.
Τον Φεβρουάριο του 1837 ο αντιπρόσωπος του ΗΓΕΜΟΝΑ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΒΟΓΟΡΙΔΗ ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΦΩΤΙΑΔΗΣ στην Β Συνέλευση των Σαμιων έβαλε θέμα την ανάγκη μόρφωσης των νέων με την ίδρυση ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ με πόρους που θα προέρχονταν από τα μοναστήρια και από τους πόρους της ενοικίασης των διάφορων εκτάσεων για σπορά σατιρών και οσπρίων το ποσό αυτό είχε υπολογιστεί στα 12000 γρόσια
Έτσι λοιπόν ξεκίνησε η δημιουργία των 5 πρώτων σχολείων που ήταν τα εξής ¨
Ένα στο λιμάνι του ΒΑΘΙΟΥ ( τότε ονομαζόταν ΣΤΕΦΑΝΟΥΠΟΛΗ )
Ένα στους ΒΟΥΡΛΙΩΤΕΣ , ένα στο ΜΑΡΑΘΟΚΑΜΠΟ , ένα στο ΚΑΡΛΟΒΑΣΙ , και ένα στην ΧΩΡΑ, καθώς και η ΜΕΓΑΛΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ στην ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ
Το 1851 ο αντιπρόσωπος του ηγεμόνα ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΕΜΕΝΟΣ ζήτησε την επανασύσταση των πέντε σχολείων με τη προσθήκη εκτός από τα εγκυκλοπαιδικά μαθήματα των γαλλικών και των θρησκευτικών και με απόφαση για 60000 γρόσια για ίδρυση και άλλων σχολείων στο νησί όπως στο ΚΟΚΚΑΡΙ τον ΠΑΓΩΝΔΑ και ΛΕΚΑ , ΚΑΣΤΑΝΙΑ , ΑΡΒΑΝΙΤΕΣ , ΣΠΑΘΑΡΑΙΟΥΣ , ΚΑΛΑΜΠΑΚΤΑΣΙ , ( ΚΑΛΗΘΕΑ ) ΠΛΑΤΑΝΟ , ΚΟΥΜΕΙΚΑ , ΝΕΟΧΩΡΙ , ΠΥΡΓΟ , και μερικά άλλα ακόμη
Για ποιο γρήγορη κατασκευή των σχολείων αυτών δόθηκαν στους δήμους ανάλογα τον πληθυσμό τους από 300 έως 3000 γρόσια για την κατασκευή .
Στα επόμενα χρόνια της ηγεμονίας ιδρύθηκαν νηπιαγωγεία γυμνάσια και σχολές όπως η ιερατική σχολή το 1875 ταπητουργική σχολή το 1890 το 1902 ο ΗΓΕΜΟΝΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ αποφάσισε την ίδρυση επαγγελματικής σχολής της γνώστης μέχρι σήμερα σαν ( ΜΑΥΡΟΓΕΝΕΙΟΣ ) το 1880 ιδρύθηκε σχολή ξένων γλωσσών που μάθαιναν ΑΓΓΛΙΚΑ , ΓΑΛΛΙΚΑ , αλλά και ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ , και άλλα συναφή μαθήματα σχετικά με το εμπόριο .
Και ενώ είχε δρομολογηθεί η εκπαίδευση στο νησί και ειδικά η επαγγελματική το 1913 ο Θεμιστοκλής ΣΟΦΟΥΛΗΣ με το υπ.αριθμ. 132/1913 διάταγμα ανέστειλε την λειτουργία της ΜΑΥΡΟΓΕΝΕΙΟΥ .
Και αυτή ξαναλειτούργησε μετά το 1930 αφού στην διαθήκη του ο ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ την κληροδοτούσε με 600.000 γαλλικά φράγκα
Επίσης το 1910 ιδρύθηκε η σχολή της ΗΓΕΜΟΝΙΚΗΣ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗΣ
Και τέλος πρέπει να πούμε ότι στην πρώτη δεκαετία του 1900 ο ΑΝΑΚΡΕΩΝ ΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ ίδρυσε την ΕΣΠΕΡΑΝΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ που δίδασκε την εσπεραντικη γλώσσα .
Μεταπολεμικά τα σχολεία άρχισαν να έχουν φθίνουσα πορεία από εγγεγραμμένους μαθητές από σχεδόν 10.000 το 1946 ενδεικτικά θα σας αναφέρω ότι το 1975 ήταν μόνο 3.000 μαθητές περίπου και φτάσαμε στην σημερινή κατάσταση χωρίς βιβλία και με τα περισσότερα σχολεία κλειστά από έλλειψη μαθητών με παράλληλη εγκατάλειψη της αγροτικής παράγωγης και των ΧΩΡΙΩΝ του ΝΗΣΙΟΥ ΜΕ ΜΟΝΟΥΣ ΕΝΑΠΟΜΕΝΟΝΤΕΣ Σε ΑΥΤΑ ΤΟΥΣ ΑΠΟΜΑΧΟΥΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
Τελικά μάλλον η ΕΝΩΣΗ με την ΕΛΛΑΔΑ ΔΕΝ ΕΔΩΣΕ ΤΑ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ και αν παραλληλίσουμε την ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΣΤΟ ΕΥΡΩ ΤΟΤΕ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΜΕ ΠΩΣ ΦΤΑΣΑΜΕ ΣΤΗΝ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ
ΑΣ ΠΑΨΟΥΜΕ ΝΑ ΑΚΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΟΙ Η ΔΕΝ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ η ΚΑΝΟΥΝ πως ΔΕΝ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ